BOOKS
Buerbaum, Jozef [Buerbaum, Jozef Frans] Mertens, Kamiel [edit.]
Janus Droogstoppel: Antwerps sluikschrijver tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Balen, Studium Generale, 2008.
€ 39.50
Softcover, 449pp., 21.5x29.5cm., ills. in z/w., in zeer goede staat. ISBN: 9789076967264.
De uitgave De gedenkschriften van Janus Droogstoppel / Uit den Duitschen bezettingstijd 1914-1918 - door Droogstoppel-zelf, vormden in feite het sluitstuk van de ondergrondse activiteiten van Jozef Buerbaum, auteur-drukker-uitgever die actief was in Antwerpen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Tussen 1915 en 1918 publiceerde hij niet minder dan 28 "Droogstoppelbrochures" en bovendien een illegaal weekblad "De Vrije Stem", dat verscheen van augustus 1915 tot eind 1918 (nr. 85). De brochures zijn thematisch opgevat: elk behandelt een bepaald onderwerp, persoon, gebeurtenis. Soms bleek één brochure per thema niet genoeg en werd het uitgesmeerd over twee afleveringen van elk 16 pagina's. Buerbaum stelt zich in elk van die brochures zeer strijdvaardig en welbespraakt op: de bezetter krijgt er duchtig van langs en ook Vlaams-Belgische individuen en instellingen/organisaties die de weg van de collaboratie opgingen, worden ongenadig over de hekel gehaald. Wij zijn er van overtuigd dat deze 28 brochures of vlugschriften een tweede leven verdienen. Gewoontegetrouw beperken we ons niet tot het 'naakte werk' van Buerbaum, maar laten het voorafgaan door biografische en bibliografische hoofdstukken, alsmede door een onderzoek naar de impact die Buerbaum in het ondergronds werk tegen de bezetter had. We gaan ook na in hoeverre zijn werk ook vandaag nog door historici vemeld wordt. (Niet alleen Vlaamse en Belgische auteurs kennen Droogstoppel, ook de bezetter zelf schonk 'wraakzuchtige aandacht' aan Buerbaum. Heinrich Binder - officeel oorlogscorrespondent van het 'Berliner Tagesblatt' geaccrediteerd bij de staf van het Duitse leger in Brussel, (volgens zekere bronnen lid van de Duitse Geheime Dienst) schrijft uitvoerig over Buerbaum in zijn boek 'Spionagezentrale Brüssel'. Ook in het verzamelwerk 'Die Weltkriegspionage' (onder redactie van generaalmajoor von Lettow-Vorbeck), schrijft een zekere Friedrich Felgen in hoofdstuk 46 over Buerbaum zeer behartenswaardige dingen.) Wij wensen alle lezers die zich laten boeien door de historiek van de 'Groote Oorlog' veel boeiende uren bij het verslinden van dit weeral volumineuze boek. / Dit boek is een samengestelde en geannoteerde uitgave van de clandestiene sluikschriften die onder het pseudoniem Janus Droogstoppel verschenen in Antwerpen tijdens de Eerste Wereldoorlog, oorspronkelijk gedrukt door Jozef Buerbaum tussen 1914 en 1918. Het boek bundelt 28 afzonderlijke brochures (vlugschriften) die in oorlogstijd ondergronds werden verspreid, plus aanvullingen zoals 'In Memoriam Gustaaf Lava' en 'Bismarck's Brief' (na 1918). De redacteur Kamiel Mertens voegt inleidende biografische en contextuele hoofdstukken toe: hij bespreekt de persoon Buerbaum, zijn motieven, werkwijze, de wijze van clandestiene verspreiding, de reacties van de Duitse bezetter en van Vlaamse en Belgische collaborerende geledingen, evenals de impact en latere erkenning van zijn werk. Daarnaast bevat het werk een (uitgebreide) bibliografie, annotaties, kritische noten en commentaren. Het resultaat is een monument voor wie geďnteresseerd is in de rol van de ondergrondse pers in bezet België, in de verzetspraktijken van Vlaamse patriotten, en in de cultuurhistorische strijd in Antwerpen tijdens de bezetting.





