Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was een arts die zich ook cultureel engageerde. Vooral na de Eerste Wereldoorlog ontpopte hij zich tot een expert in de antropologie en rassenkunde. Die inzichten paarde hij aan zijn uitgesproken Vlaams-nationale overtuiging. Deel 1: Herkomst en ethnische samenstelling van het Vlaamse volk. Schamelhout bespreekt de complexe afkomst van de Vlamingen vanuit een toenmalig wetenschappelijk en antropologisch standpunt. Germanen, Kelten en andere Europese bevolkingsgroepen passeren de revue, met aandacht voor taal, gewoonten, volkskarakter en regionale variaties. Hoewel geschreven vanuit de visie van het interbellum, blijft het een referentiepunt binnen vroeg onderzoek naar volkskunde en ethnische geschiedenis in Vlaanderen. / Deel 2: Ethische vraagstukken en verzamelde toespraken: Dit werk verzamelt publieke toespraken en essays van Jan Schamelhout waarin hij actuele en filosofische vraagstukken van zijn tijd behandelt. Thema?s zoals zedelijke opvoeding, volksgemeenschap, cultuur, wetenschap en religieuze overtuiging worden besproken vanuit een humanistisch en Vlaams-cultureel perspectief. Het boek weerspiegelt de intellectuele en sociaal-politieke context van Vlaanderen en het Vlaams-nationalisme in de eerste helft van de 20e eeuw.